छत्रपती संभाजीनगर (सीएससीएन वृत्तसेवा) : स्नॅपचॅटचे भूत आजघडीला अनेकांच्या मानगुटीवर बसले असून, अल्पवयीन मुलांपासून ते प्रौढांपर्यंत अनेक जण स्नॅपचॅटचा वापर करताना दिसतात. या ॲपद्वारे समोरच्या व्यक्‍तीची ओळख स्पष्ट होत नसल्याने, मोबाइल नंबर किंवा ई-मेल आयडी समोर येत नसल्याने फसवणुकीचे प्रकार वाढले आहेतच, पण अनैतिक कामांसाठीही या ॲपचा मोठ्या प्रमाणावर वाढला आहे. त्‍यामुळे पालकांनी अलर्ट होण्याची गरज निर्माण झाली आहे.
विवाहबाह्य संबंध, अल्पवयीन मुलींना जाळ्यात ओढणे, अश्लील संभाषण करण्याचे प्रकार या ॲपद्वारे घडत आहेत. त्‍यामुळे चिंता निर्माण होत आहे. या ॲपद्वारे कुणी कुणालाही फ्रेंड रिक्वेस्ट पाठवू शकतो आणि डायरेक्‍ट मेसेजही करू शकतो. ॲपच्या लोगोमध्येच घोस्ट प्रतिमा असल्याने साहाजिकच वापरकर्त्याची खरी ओळख समोर येत नाही. तो कायम घोस्ट स्वरुपातच आपल्याशी संवाद साधू शकतो. स्नॅपचॅटमध्ये फोटोंमध्ये किंवा व्हिडिओमध्ये मजेदार फिल्टर वापरून त्यांना अधिक आकर्षक बनवता येते. विविध प्रकारचे लेन्सही उपलब्ध आहेत, जे मजेदार किंवा अनोखे अनुभव देतात. त्‍यामुळे विवाहित महिला, तरुणी आणि अल्पवयीन मुलींमध्ये स्नॅपचॅटची क्रेझ आहे. याचाच फायदा काही असामाजिक तत्‍वे घेत असून, महिला, मुलींना फ्रेंडरिक्वेस्ट पाठवून मेसेजद्वारे त्‍यांच्याशी संवाद साधून जाळ्यात अडकविण्याचे प्रकार घडतात. मेसेज बघितल्यानंतर लगेचच किंवा २४ तासांनी किंवा ७ दिवसांनी आपोआप डिलीट होण्याचे पर्याय त्‍यात आहेत. त्‍यामुळे सायबर भामट्यांचेही फावत असून, अनैतिक कामांसाठीही मोठ्या प्रमाणावर वापर होत आहे. त्‍यामुळे आपल्या घरात कुणी स्नॅपचॅट वापरत असेल तर वेळीच सावध होण्याची गरज निर्माण झाली आहे. विशेष करून पालकांनी याकडे लक्ष वेधण्याची गरज आहे. कारण अगदी १२ वर्षांच्या मुला-मुलींमध्येही स्नॅपचॅटचे आकर्षण निर्माण झाले आहे.
तरुणांना फसविण्यात सायबर चोरटे पुढे…
सायबर चोरट्यांकडून स्नॅपचॅटद्वारे तरुणांना फ्रेंड रिक्वेस्ट पाठविली जाते. सुंदर तरुणीचा डीपी पाहून तरुण फ्रेंड रिक्वेस्ट स्वीकारत आहेत. हाय, हॅलो करत चॅटिंग सुरू झाल्यानंतर एकमेकांना फोटो पाठविले जात आहेत. याच फोटो आणि चॅटिंगच्या आधारे तरुणांना ब्लॅकमेलिंग केले जात आहे. अशाच प्रकारे एका तरुणाच्या बाबतीत घडला. नाव न जाहीर करण्याच्या अटीवर तरुणाने सांगितले, की एका तरुणीने मला फ्रेंड रिक्वेस्ट पाठविली होती. तिने बोलायला सुरुवात केली. प्रेमाच्या जाळ्यात ओढणारे मेसेज तिने पाठविल्यानंतर त्या तरुणाने तिलाही तसे मेसेज केले. महिनाभरानंतर एका पुरुषाचा त्याला थेट फोन आला. तू मेसेज पाठविलेल्या तरुणीचा मी पती बोलतोय. तुझ्यावर आम्ही पोलिसांत तक्रार देणार आहे. तुझे सगळे चॅटिंग माझ्याकडे आहे. हे मिटवायचे असेल तर पैसे द्यावे लागतील, असे त्याने सांगितले. यानंतर तरुणाने हा प्रकार त्याच्या मित्राच्या कानावर घातला तेव्हा हा सायबर फ्रॉड आहे. तू त्यांचे नंबर ब्लॉक कर, असा सल्ला मित्राने दिला. स्नॅपचॅटचा वापर अनैतिक कामांसाठीही वाढला आहे. व्हिडीओ कॉल सर्व्हिस, कॉलगर्ल नावाने हजारो खाती या ॲपवर सक्रीय आहेत. या जाळ्यात ओढलेल्या अनेक तरुणांना नंतर पश्चातापाची वेळ येत आहे.
पती बाहेर, ती स्नॅपचॅटवर…
एका सायबर तज्‍ज्ञाने सांगितले, की पती बाहेर गेल्यानंतर विरंगुळा म्‍हणून अनेक महिलांनी स्नॅपचॅटवर खाते उघडले आहे. पण या ॲपवर अनेक भामटे त्यांना जाळ्यात ओढायला टपूनच बसलेलेच असतात. त्यांना मेसेज करून जाळ्यात ओढण्याचे प्रकार करतात. मेसेज आपोआप डिलीट होण्याची असलेली सुविधा, प्रायव्हसी सेटींगमुळे सुरुवातीला कुणाच्या ही बाब लक्षात येत नसली तरी मोबाइलचा वाढलेला वापर पाहून शंका गडद होऊन अनेक संसार दुभंगण्याच्या वाटेवर येऊन ठेपत आहेत. वेळीच सावरले तर बरेच अन्यथा परिस्थिती आणखीनच बिकट होऊन जाते. अल्पवयीन मुली, कॉलेज तरुणी, गृहिणी प्रामुख्याने भामट्यांचे लक्ष्य असतात. यातून विवाहबाह्य संबंधांचा धोकाही वाढत चालला आहे.
एकतर वापरू नका, वापरायचेच तर काय काळजी घ्याल?
स्नॅपचॅट हे व्हाॅट्‌स ॲपसारखे आवश्यक ॲप नाही. ते मोबाइलमध्ये असले किंवा नसले तरी फरक पडत नाही. त्‍यामुळे हे ॲप वापरणे एकतर बंद करावे किंवा वापरायचेच असेल तर काही गोष्टींची काळजी घेण्याची गरज आहे.
-अनोळखी रिक्वेस्ट स्वीकारू नका.
-मोबाइलमध्ये सेव्ह असलेल्या नंबरच्याच ओळखीच्या रिक्वेस्ट गरज असेल तर स्वीकारा.
-अनोळखी खात्‍यातून आलेल्या मेसेजला प्रत्‍युत्तर देऊ नका.
-अनोळखी खात्‍यावरून आलेल्या कोणत्‍याही लिंकला क्‍लिक करू नका.
-संवादादरम्‍यान कोणतीही वैयक्‍तीक माहिती देऊ नका.
-तुमचा संसार आणि करिअर हे आयुष्यात सर्वांत मोठ्या गोष्टी आहेत, त्‍याकडे दुर्लक्षून कोणाच्या बोलण्याने हुरळून जाऊन चुकीच्या मार्गाला जाऊ नका.
-कोणत्‍याही संकटात किंवा ब्‍लॅकमेलला बळी पडत असाल तर तातडीने सायबर पोलिसांशी संपर्क करावा.
.jpg)
